مطالعه تاثیر کوتاه‌مدت خاک ورزی حفاظتی بر عملکرد ذرت علوفه‌ای و ویژگی‌های خاک در تناوب با گندم در منطقه دشت ناز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده کشاورزی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، احمدآباد مستوفی، تهران، ایران

2 دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

چکیده

چکیده
روش خاک­ورزی حفاظتی می‌تواند موجب حفظ بیشتر رطوبت خاک، کاهش فرسایش و استفاده کمتر از ماشین‌های کشاورزی و در نتیجه دستیابی به کشاورزی پایدار و کاهش هزینه‌ها شود.به‌منظور اعمال خاک­ورزی حفاظتی نیاز است اثرات جانبی آن بر شاخص­های عملکرد و خصوصیات خاک بررسی شود. در این پژوهش کشت حفاظتی ذرت علوفه‌ای در تناوب با گندم در کشت و صنعت دشت­ ناز ساری مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای موردارزیابی علاوه بر روش مرسوم، عملیات بی‌خاک‌ورزی بر روی حالات مختلفی از بقایای گندم (عدم وجود بقایا با جمع­آوری آن و وجود بقایای خرد شده) بودند. عملکرد، ارتفاع گیاه، تعداد برگ و وزن بلال، میزان پتاسیم، فسفر و نیتروژن، ماده‌آلی، EC، pH، رطوبت خاک و وزن مخصوص ظاهری آن پس از کاشت و پس از برداشت محصولاندازه‌گیری شدند. اگر چه اثرات خاک‌ورزی حفاظتی در دراز مدت بروز خواهدکرد و در برخی اندازه‌گیری‌ها اختلاف معنی‌داری دیده نشد اما در بعضی از شاخص‌ها نیز تغییراتی مشاهده گردید. در کشت ذرت، کاشت مستقیم در بقایای گندمی که با روش کم‌خاک‌ورزی و کاشت با دستگاه بی‌خاک‌ورزی کشت شده بود، دارای بیشترین فسفر بود. همچنین در بررسی اثر تیمارها بر درصد رطوبت خاک و وزن مخصوص ظاهری آن پس از کاشت محصول، اثر معنی‌داری مشاهده گردید. کشت ذرت به‌روش بی‌خاک‌ورزی در بقایای خردشده گندمی که با روش‌های کم‌خاک‌ورزی کشت شده بود نیز حاوی ذرت‌هایی با ارتفاع ساقه بیشتر بود. در این مطالعه عدم اثرگذاری روش‌های کشت حفاظتی به­کار رفته بر اکثر کمیت‌های مورد بررسی دیده شد که باتوجه به کاهش استفاده از ماشین‌آلات در روش‌های حفاظتی و مزایای اقتصادی و محیطی آن، می‌تواند نقطه قوتی برای پیاده‌سازی کشت حفاظتی در دشت ناز محسوب شود.  

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Short-Term Effect of Conservation Tillage on Maize Yield and Soil Properties in Rotation with Wheat in Dasht-e Naz

نویسندگان [English]

  • Rozbeh Abaszadeh 1
  • Seid Mehdi Mosavi 2
  • Seid Reza Tabtabei 2
1 Institute of Agricultural, Iranian research Organization of Science and Technology, Ahmadabad Mostoufi, Tehran, Iran
2 Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
چکیده [English]

Abstract
Conservation tillage method can lead to sustainable agriculture and reduce soil erosion, soil moisture and costs. For conservation tillage application, its effects on yield indicators and soil characteristics should be investigated. This study was carried out to evaluate the effects of conservation systems on maize production in rotation with wheat in Dasht-e- Naz Sari agro-industry. In addition to the conventional method, evaluated treatments were applied to different conditions of wheat residue (absence and presence of crushed residues). Plant height, leaf number and ear weight, potassium content, phosphorus and nitrogen, organic matter, EC, pH, soil moisture and bulk density were measured after planting and harvesting. Although the effects of conservation tillage would occur in a long term, there were no significant differences in some measurements but some changes in different indices. Direct planting of maize in wheat residues showed the highest soil phosphorus content. Also, the effect of treatments on soil moisture content and bulk density after planting showed a significant discrepancy. On the farm with shredded wheat residue and considering that reduced tillage had been applied for wheat planting, corn plant produced larger stem height. In this study, the lack of negative effectiveness of conservation system on the most of the studied quantities was observed. Considering the decrease in use of machinery in conservation methods and its economic and environmental benefits, it can be a strong point for implementation of conservation tillage in Dasht-e Naz Sari agro-industry.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Conservation tillage
  • Maize
  • Wheat residue
  • Yield
  • Soil characteristics
افضلی نیا ص.، ضیایی ع.، دهقانیان س. الف. و علوی­منش، س. م. 1395. اثر خاک‌ورزی حفاظتی و روش‌های آبیاری بر بهره‌وری مصرف آب و عملکرد گندم در تناوب با پنبه (مطالعه موردی در استان فارس). تحقیقات سامانه‌ها و مکانیزاسیون کشاورزی, 17(66): 57-70.
امینی ع.، رجایی م. و فارسی­نژاد ک. 1393. تاثیر روش های مختلف خاک‌ورزی و مدیریت بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، اکوفیزیولوژی گیاهی. 6 (16): 27- 37.
بحرپور و.، روحانی ع.، عباسپورفرد م. ح.، ظریف نشاط. س. و آق­خانی م. ح. 1395. اثر روش خاک‌ورزی و مدیریت بقایا بر برخی خصوصیات خاک. مکانیزاسیون کشاورزی. 3 (2): 97-109.
بنی­اسدی ر.، توحیدی­نژاد ع. و محمدی­نژاد ق. 1394. ارزیابی روش‌های مختلف خاک‌ورزی و مدیریت پسماند‌های جو در تولید ذرت. دانش کشاورزی وتولید پایدار. 24(4): 61-69.
شم­آبادی ز. 1394. بررسی اثر خاک‌ورزی حفاظتی بر بهره‌وری سوخت مصرفی و عملکرد گندم دیم. زراعت دیم ایران، 4 (1): 17- 28.
Abdullah A. S. 2014. Minimum tillage and residue management increase soil water content, soil organic matter and canola seed yield and seed oil content in the semiarid areas of Northern Iraq. Soil and Tillage Research, 144, 150-155.
Busari M. A., Kukal S. S., Kaur A., Bhatt R. and Dulazi A. A. 2015. Conservation tillage impacts on soil, crop and the environment. International Soil and Water Conservation Research, 3(2), 119-129.
Duiker S. W., Haldeman J. F. and Johnson D. H. 2006. Tillage×maize hybrid interactions. Agronomy journal, 98(3), 436-442.
He J., Li H., Rasaily R. G., Wang Q., Cai G., Su Y.,  Qiao X. and Liu L.  2011. Soil properties and crop yields after 11 years of no tillage farming in wheat–maize cropping system in North China Plain. Soil and Tillage Research, 113(1), 48-54.
Kushwa V., Hati K. M., Sinha N. K., Singh R. K., Mohanty M., Somasundaram J., Chaudhary R. S., Biswas  A. K. and Patra A. K. 2016. Long-term Conservation Tillage Effect on Soil Organic Carbon and Available Phosphorous Content in Vertisols of Central India. Agricultural Research, 5(4), 353-361.
Peigné J, Messmer M., Aveline A., Berner A., Mäder P., Carcea M.,  Narducci V., Samson M. F., Thomsen I. K., Celette F. and David C. 2014. Wheat yield and quality as influenced by reduced tillage in organic farming. Organic agriculture, 4(1), 1-13.
Salem H. M,. Valero C., Muñoz M. Á., Rodríguez M. G. and Silva L.  L. 2015. Short-term effects of four tillage practices on soil physical properties, soil water potential, and maize yield. Geoderma, 237, 60-70.
Shao Y., Xie Y., Wang C., Yue J., Yao Y.,  Li X., Liu W., Zhu Y. and Guo T. 2016. Effects of different soil conservation tillage approaches on soil nutrients, water use and wheat-maize yield in rainfed dry-land regions of North China. European Journal of Agronomy, 81, 37-45.
Sharifi A., Sadeghnezhad H. R. and Faraji A. 2016. Effect of conservation tillage systems on growth, yield and yield components of soybean. Agricultural Engineering International: CIGR Journal, 18(3), 74-83.
Wang Q., Lu C., Li H.,  He J.,  Sarker K. K., Rasaily R. G., Liang Z.,  Qiao X.,  Li H. and Mchugh A. D. J. 2014. The effects of no-tillage with subsoiling on soil properties and maize yield: 12-Year experiment on alkaline soils of Northeast China. Soil and Tillage Research 137, 43-49.